Wszystko, co musisz wiedzieć o NGO
Wniosek o rejestrację fundacji w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) musisz złożyć nie później niż 7 dni od złożenia aktu fundacyjnego (art. 22 ustawy o KRS). Fundację zarejestrujesz w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), który jest rejestrem ogólnopolskim, prowadzonym przez sądy rejonowe. Każda fundacja wpisywana jest do rejestru stowarzyszeń (…), fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej (art. 49 ust. 1 ustawy o KRS).
Rejestracji fundacji z działalnością gospodarczą możesz dokonać tylko przez Portal Rejestrów Sądowych (od 1 lipca 2021 r.wszystkie organizacje prowadzące działalność gospodarczą składają dokumenty o rejestrację, zmiany albo wykreślenie elektronicznie poprzez PRS) za pomocą dostępnych tam e-formularzy. Od 1 lipca 2021 r. organizacje, które nie prowadzą działalności gospodarczej (zarejestrowane i dopiero powstające) mogą złożyć dokumenty (wnioski o rejestrację, zmiany albo wykreślenie) w wersji papierowej i poprzez Portal Rejestrów Sądowych.
Zapamiętaj, że od 1 lipca 2021 r. wniosek w wersji papierowej mogą złożyć wyłącznie organizacje, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Wpis organizacji do KRS ma charakter konstytutywny, co oznacza, że dopiero od momentu jego dokonania organizacja może rozpocząć działalność, dla której została powołana. Dzięki wpisowi do KRS organizacja uzyskuje osobowość prawną – oznacza to, że staje się podmiotem różnych praw i obowiązków i może podejmować czynności prawne, co znacznie poszerza możliwości działania (może np. rozpocząć działalność gospodarczą, podejmować współpracę finansową z administracją, przyjmować darowizny itp.).
Rejestracja fundacji z działalnością gospodarczą możliwa jest tylko przez Portal Rejestrów Sądowych za pomocą dostępnych tam e-formularzy. Wymagane w nich informacje zawierają dodatkowe pytania dotyczące rejestracji działalności gospodarczej, których nie ma w wersji „papierowej”.
Jako reprezentant fundacji podajesz także:
▪ informacje o przedmiocie działalności gospodarczej, zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (pamiętaj, że w rejestrze widocznych jest 10 przedmiotów działalności gospodarczej,
▪ dzień i miesiąc zakończenia pierwszego roku obrotowego.
Wniosek o rejestrację fundacji z działalnością podlega opłacie. Zapłacić możesz:
▪ na rachunek bieżący sądu (potwierdzenie przelewu będzie dowodem opłaty i powinieneś załączyć go do składanego wniosku);
▪ do kasy sądu, w którym funkcjonuje dany wydział KRS, do którego składany jest wniosek;
▪ poprzez system e-płatności https://oplaty.ms.gov.pl/;
▪ poprzez Portal Rejestrów Sądowych (po kliknięciu „opłacenie wniosku” następuje przekierowanie do systemu płatności.
Formularze rejestracyjne do KRS dostępne są:
▪ w wersji papierowej (do wydrukowania): na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości: https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/formularze-wnioskow-o-wpis-do-krajowego-rejestru-sadowego;
▪ w wersji elektronicznej: na Portalu Rejestrów Sądowych.
Adresy oddziałów KRS można znaleźć na www.spis.ngo.pl lub w BIP Ministerstwa Sprawiedliwości. Fundacje płacą za rejestrację w KRS, wpis do rejestru przedsiębiorców (jeśli rejestrują działalność gospodarczą) oraz ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (jeśli rejestrują się w rejestrze przedsiębiorców). Możesz ubiegać się o zwolnienie z opłat sądowych, o ile udowodnisz, że fundacja nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania o wpis. Opłat nie ponoszą fundacje niemające statusu OPP, jeżeli sprawa dotyczy zadania publicznego zleconego na podstawie przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Po podpisaniu aktu notarialnego, kolejny Twój krok polega na złożeniu wniosku rejestracyjnego do KRS. Wniosek składa się na urzędowych formularzach, do których trzeba dołączyć odpowiednie, oryginalne dokumenty (np. statut, uchwały, oświadczenie o ustanowieniu fundacji i in.). Wnioskiem złożonym przez organizację zajmuje się sędzia lub referendarz sądowy.
Kolejne etapy postępowania rejestrowego:
▪ badanie warunków formalnych wniosku (czy wniosek jest złożony do właściwego wydziału KRS, czy jest złożony na urzędowym, prawidłowo wypełnionym formularzu, czy jest prawidłowo opłacony);
▪ materialne badanie wniosku (spełnianie ustawowych warunków, aby być założycielami, czy statut jest zgodny z przepisami prawa, czy organizacja spełnia warunki określone w ustawie, czy dokumenty są poprawne i oryginalne).
W wyniku tych czynności możesz dostać z sądu korespondencję informującą o wpisie do rejestru, odmowie wpisu, zwrocie wniosku. Zgodnie z zapisami ustawy o krajowym rejestrze sądowym, sąd ma 7 dni, od daty złożenia, na rozpatrzenie wniosku. W rzeczywistości proces ten może być znacznie wydłużony, niekiedy nawet do kilku miesięcy.
