Wszystko, co musisz wiedzieć o NGO
Od 2016 roku jest możliwość stosowania uproszczonej księgowości w formie ewidencji przychodów i kosztów (UEPiK). Ustawa z dnia 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw wprowadziła taką możliwość prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów, zamiast ksiąg rachunkowych.
Artykuł 10a ustawy o działalności pożytku wylicza, kiedy organizacja pozarządowa ma prawo stosować UEPiK i z jakimi obowiązkami się to wiąże. Z kolei Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 października 2018 r. w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez niektóre organizacje pozarządowe oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego określa sposób prowadzenia i warunki jakie ma spełniać uproszczona ewidencja.
Uproszczona ewidencja przychodów i kosztów, to rozwiązanie dla małych organizacji. Nie mogą one osiągać dużych przychodów, prowadzić działalności gospodarczej, ani mieć statusu OPP. Pierwszym krokiem jest podjęcie decyzji o rezygnacji z prowadzenia pełnej księgowości na rzecz uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów. Organizacja zgłasza do urzędu skarbowego decyzję o prowadzeniu uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów na piśmie podpisanym zgodnie ze sposobem reprezentacji.
Nie ma wzoru formularza zgłoszenia o prowadzeniu uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów. Do oświadczenia organizacja dołącza uchwałę organu odpowiadającego za zatwierdzanie sprawozdań finansowych w organizacji. Zgodnie z art. 10a ust. 3 ustawy o pożytku organizacja musi powiadomić urząd o wyborze uproszczonej ewidencji w ciągu pierwszego miesiąca nowego roku podatkowego. Jeśli rok obrotowy zgadza się z rokiem kalendarzowym, termin zgłoszenia upływa z końcem stycznia.
W przypadku organizacji, które dopiero powstały i chcą prowadzić uproszczoną ewidencję, muszą zgłosić swoją decyzję do urzędu skarbowego w ciągu 30 dni od daty rozpoczęcia działalności. Jeśli organizacja pozarządowa nie dotrzyma opisanych powyżej terminów, nie może prowadzić uproszczonej ewidencji. Nie ma możliwości zgłoszenia się po terminie. Jeśli organizacja termin przegapiła, musi prowadzić księgowość wg zasad z ustawy o rachunkowości. O uproszczonej ewidencji może pomyśleć w kolejnym roku obrotowym.
Uproszczona ewidencja przychodów i kosztów (UEPiK) jest ściśle określona w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 października 2018 r. w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez niektóre organizacje pozarządowe oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. 2018 poz. 2050).
Przychody wpisywane są w niej w podziale na przychody z działalności nieodpłatnej, odpłatnej i pozostałej. Koszty muszą być wpisywane ze wskazaniem, które są, a które nie są kosztami uzyskania przychodów. Po zakończeniu każdego miesiąca trzeba wypełniać zestawienie przepływów finansowych, w którym suma przychodów, kosztów i dochodów miesiąca musi zostać wpisana w podziale na zwolnienia podatkowe, które są stosowanie w organizacji.
Wykazywane muszą tu być także wydatki finansowane z dochodów zwolnionych z podatku w poprzednich latach. Organizacja musi prowadzić ewidencję indywidualne zatrudnionych osób i środków trwałych.
W UEPiK nie ma ewidencji operacji pieniężnych tak jak w pełnej księgowości np.: kasy, wyciągów bankowych, zaliczek, rozrachunków. Do decyzji organizacji pozostaje, w jaki sposób zbiera informacje o posiadanych pieniądzach, należnościach i zobowiązaniach czy innych składnikach jej majątku, będących środkami trwałymi. W uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów nie ma wyodrębnienia kosztów projektów finansowanych z dotacji. Organizacja we własnym zakresie opracowuje sposób wyodrębnienia księgowego kosztów finansowanych z poszczególnych dotacji.
Organizacja pozarządowa stosując uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów sporządza i wysyła do urzędu skarbowego deklarację CIT-8 – roczne zeznanie podatkowe. Organizacja pozarządowa, która zdecydowała się na prowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów nie musi sporządzać sprawozdania finansowego.
