Wszystko, co musisz wiedzieć o NGO
Zgodnie z ustawą z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 2167) fundacja jest ustanowiona przez fundatora – osobę bądź osoby fizyczne lub prawne – poprzez złożenie oświadczenia woli o ustanowieniu fundacji w formie aktu notarialnego, w którym wskazuje się cele fundacji oraz składniki majątkowe, które zostają przeznaczone przez fundatora lub fundatorów na ich realizację.
Kolejną czynnością jest sporządzenie statutu oraz zarejestrowanie fundacji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Fundator zawsze powołuje pierwszy skład zarządu. Rola fundatora po zarejestrowaniu fundacji jest zakończona, a odpowiedzialność za majątek i działania fundacji przejmuje zarząd. Fundator po założeniu fundacji może jednak włączyć się w jej działania – funkcję fundatora można pełnić na dwa sposoby (pamiętaj, że może się to wydarzyć tylko wówczas, gdy statut zawiera odpowiednie zapisy):
W pierwszym przypadku fundator powołuje do życia fundację, a odpowiedzialność za jej majątek i działania przekazuje w ręce zarządu. Jest on fundatorem, co zostało określone w akcie notarialnym, jednak nie ma obowiązku uczestniczenia w dalszym życiu fundacji i na tym etapie jego aktywność dobiega końca.
W drugim przypadku fundator może włączyć się w działania w założonej przez siebie fundacji. W zdecydowanej większości wypadków osoby ustanawiające fundacje chcą osobiście zaangażować się w jej działalność, pełniąc funkcje członków zarządu lub przynajmniej pozostawiają sobie uprawnienia nadzorcze względem niej. Aktywność fundatorów przejawia się ponadto pełnieniem funkcji w radzie fundacji lub w jej organach doradczych, a rolę, jaką w nich pełni wyznaczają kompetencje właściwe dla konkretnego organu.
Warto podkreślić, że fundator zasiadający w organach fundacji może zrezygnować z pełnionych przez siebie funkcji. Sam proces rezygnacji z członkostwa w jej władzach, np. w zarządzie, powinien być określony w statucie lub innym akcie wewnętrznym.
