Wszystko, co musisz wiedzieć o NGO
Działanie stowarzyszeń reguluje ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach, która wyróżnia dwa ich rodzaje: rejestrowe i zwykłe. Podstawowa różnica jest taka, że stowarzyszenie jest rejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym (dlatego umownie, dla ułatwienia, nazywamy je stowarzyszeniem rejestrowym), a stowarzyszenia zwykłe są wpisywane do ewidencji stowarzyszeń zwykłych prowadzonej przez starostę.
Każde stowarzyszenie to organizacja, w której najwyższą władzę zawsze mają członkowie stowarzyszenia. Do założenia stowarzyszenia nie jest potrzebny majątek, przydadzą się natomiast ludzie, którzy razem chcą rozwijać swoje zainteresowania lub osiągnąć wyznaczony sobie cel.
Podstawowe cechy każdego stowarzyszenia to:
▪ dobrowolność – oznacza swobodę tworzenia stowarzyszeń, dobrowolność przystępowania i występowania członków – nikt nie może nas zmusić do bycia członkiem stowarzyszenia,
▪ samorządność – to niezależność wobec podmiotów zewnętrznych i swoboda ustalania norm oraz reguł wewnętrznych,
▪ trwałość – oznacza, że stowarzyszenie istnieje niezależnie od konkretnego składu osobowego swoich członków (pod warunkiem, że będzie ich co najmniej 7 w stowarzyszeniu rejestrowym, a 3 w zwykłym),
▪ niezarobkowy cel – oznacza, że celem stowarzyszenia nie jest przysparzanie członkom korzyści majątkowych (nie można podzielić majątku stowarzyszenia pomiędzy członków).
Podobieństwa między stowarzyszeniami zwykłymi i rejestrowymi:
▪ nadzór starosty,
▪ obowiązkowa sprawozdawczość i księgowość,
▪ możliwość zatrudniania pracowników,
▪ zbieranie składek członkowskich,
▪ ubieganie się o dotacje, przyjmowanie darowizn, organizowanie zbiórek publicznych,
▪ ubieganie się o status organizacji pożytku publicznego (OPP) – po spełnieniu warunków,
▪ zdolność sądowa (może pozywać i być pozywane).
Różnice między stowarzyszeniami zwykłymi i rejestrowymi:
▪ liczba osób konieczna do powołania stowarzyszenia: rejestrowe – 7, zwykłe – 3,
▪ sposób rejestracji: rejestrowe – KRS, zwykłe – wpis do ewidencji stowarzyszeń zwykłych (właściwe starostwo),
▪ struktura obowiązkowych władz: rejestrowe – walne zebranie, zarząd, organ nadzoru wewnętrznego (komisja rewizyjna), zwykłe – przedstawiciel reprezentujący stowarzyszenie lub zarząd,
▪ możliwość prowadzenia działalności gospodarczej, działalności odpłatnej: rejestrowe – tak, zwykłe – nie,
▪ możliwość podsiadania oddziałów terenowych: rejestrowe – tak, zwykłe – nie.
