Przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania związane z powołaniem i działalnością Pomorskiej Federacji Organizacji Pozarządowych.
1. Czym są działania rzecznicze?
Działaniami rzeczniczymi nazywamy aktywności służące wpływaniu na zmiany poprzez wyrażanie interesów danego środowiska, społeczności lub grupy zawodowej, czyli na przykład organizacji pozarządowych.
Federacje, związki lub organizacje rzecznicze występują w imieniu swoich członków i walczą o zmianę. Działania te mają pomóc rozwiązać problem. Mogą one dotyczyć zarówno problemów lokalnych (np. współpracy z samorządem) i globalnych (wpływanie na kształt prawa czy praktyki stosowania przepisów).
Reasumując działania rzecznicze dzielą się na:
- działania lobbingowe i rzecznictwo mające na celu wprowadzanie zmian o charakterze systemowym, np. zmianę prawa;
- reprezentowanie interesów i rzecznictwo na rzecz członków oraz podopiecznych i klientów organizacji;
- wchodzenie w spory i debatowanie z administracją publiczną oraz samorządami, np. poprzez udział w konsultacjach społecznych, kampaniach i protestach.
2. Czym się różni rzecznictwo od lobbingu?
Lobbing to wywieranie wpływu przez zawodowych rzeczników interesów na władze publiczne. Pochodzi od słowa “lobby”, czyli sala recepcyjna np. w hotelu lub parlamencie, co wizualizuje działania lobbingowe jako te wykonywane przed wejściem do głównej sali. Dla wielu lobbing ma negatywne konotacje jako działania wykonywane nieoficjalne, dogadywanie za plecami, wręcz korupcyjne. Tymczasem działania lobbingowe są objęte międzynarodowymi uregulowania zaakceptowanymi przez UE, Radę Europy, Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz Wspólnotę Niepodległych Państw.
Zatem jak to się ma do rzecznictwa?
Lobbing jest jedną z form rzecznictwa, czasem częścią pracy rzeczników. Rzecznicy m.in. lobbują za zmianą, proszą polityków o wsparcie ich sprawy. Prowadząc jako sektor pozarządowy procesy rzecznicze bardzo często staramy się uzyskiwać bezpośredni wpływ na decydentów, także w sytuacjach nieformalnych. Posługujemy się więc się de facto lobbingiem.
Rzecznictwo to o wiele szersze działania.
Praca rzecznicza to nie tylko określone ustawami i regulaminami posiedzenia i głosowania, momenty społecznych konsultacji aktów prawnych, wysłuchania publiczne, czy litygacje strategiczne, petycje, oficjalne stanowiska i obywatelska inicjatywa ustawodawcza. To także dynamiczne dyskusje podczas lunchu w przerwie jakiegoś posiedzenia, konferencje, spotkania informacyjne, warsztaty tematyczne i całe mnóstwo innych okazji, w których można do swoich racji przekonywać administratorów poszczególnych polityk publicznych.
3. Co daje członkostwo w federacji?
Członkostwo w federacji daje ich członkom różne korzyści, jak na przykład:
- stały kontakt z organizacjami o podobnym profilu albo terenie działania, a tym samym możliwość wzajemnej pomocy przy rozwiązywaniu problemów lub podejmowania wspólnych projektów;
- poczucie siły i bezpieczeństwa, szczególnie istotne w sytuacji zagrożeń zewnętrznych i pojawiających się trudności – podmioty zrzeszone w federacji stanowią wspólnie dużo większą siłę niż pojedyncza organizacja
Obowiązki:
- Na ogół przynajmniej raz w roku odbywa się walne zebranie organizacji członkowskich (częstotliwość, charakter walnych zebrań, sposób zawiadamiania członków określa statut każdej federacji).
- Co kilka lat członkowie federacji spotykają się na walnych zebraniach, których cel stanowi wybór władz.
Zwyczajowo: Każdy członek Federacji ma równe prawa do decydowania w sprawach wchodzących w zakres jej działania.
Członek Federacji ma w szczególności prawo do:
1) czynnego i biernego prawa wyborczego do organów Federacji;
2) decydowania w sposób wskazany Statutem o kierunkach działalności Federacji.
Obowiązkiem członków Federacji jest:
- realizowanie i przestrzeganie Statutu Federacji;
- realizowanie decyzji organów Federacji;
- regularne i terminowe opłacanie składek na rzecz Federacji;
- czynny udział w pracach Federacji.
4. Ile kosztuje przystąpienie do członkostwa?
Kwestia składki członkowskiej jest ustalana wspólnie przez członków. Wysokość jest bardzo różna w zależności od federacji. Z tych pieniędzy pokrywa się zwykle koszty np. funkcjonowanie biura, utrzymanie strony www, wynagrodzenie specjalistów i ogólnie działalność statutową. Na to, co nie jest finansowane np. z projektów.
5. Czy działania rzecznicze PFOP będą dotyczyć tylko regionu pomorskiego ?
Przede wszystkim będziemy reagować na to, co na naszym terenie wpływa na działanie NGO. Nie wykluczamy jednak reagowania w procesy legislacyjne w skali kraju, kiedy w proponowanych zapisach widzieć będziemy zmianę na niekorzyść lokalnych NGO.
6. Jak długo trwają działania rzecznicze?
To zależy… czasem to jest intensywny tydzień, innym razem rok czy kilka lat.. Niekoniecznie ma to związek ze skalą działania czy wielkością regionu.
7. Nie posiadam odpowiednich kompetencji prawniczych, jestem zwykłym dzialaczem_ką społecznym_ną. Czy nadaję się do PFOPu?
Wszelkie działania prawnicze zwykle są zlecane na zewnątrz, chyba że wśród organizacji członkowskich jest taka o danym profilu. Do federacji powinny przystępować członkowie, którzy mają chęć coś zmienić i potrafią diagnozować problemy. Takich, którzy potrafią je wskazywać. I takich, którzy nie mają czasu na ich wyłapywanie, ale mają kompetencje, by je rozwiązywać.
8. W jakim stopniu będę musiał/a się angażować w działania rzecznicze?
Cele, obszary i formuły działania federacji ustalane są także wspólnie przez członków. Zwykle jest tak, że nie każdy musi angażować się we wszystko na takiej samej zasadzie, ale np jeśli członkowie jednej organizacji uczestniczą w procesie i potrzebują opinii czy diagnozy, którą łatwiej jest zdobyć innej, to ta wymiana powinna się odbyć. Podział i zakres zadań może być ustalany przed rozpoczęciem działania w zależności od kompetencji i zasobów członka. Z pewnością bezdyskusyjne jest wzajemnie wspieranie się członków w procesie.
9. Czy PFOP będzie mógł także pomagać swoim członkom w rozwiązaniu problemów z JSTami lub lokalnym biznesem?
Tematy i obszary do wsparcia będą diagnozowane wspólnie na spotkaniach. Zostanie także opracowana procedura zgłaszania problemów. Zakładamy, że będzie rozpatrywać każdy wniosek, a decyzję będziemy podejmować w zależności od tego czego temat dotyczy i czy jest to zjawisko, które da się rozszerzyć na ogół, czy bardzo jednostkowy przypadek.
10. Podajcie przykłady zmian, które zostały uzyskane dzięki rzecznictwu.
- Stanowisko Ogólnopolskiego Forum Organizacji Pozarządowych i Forum Darczyńców w sprawie rządowej propozycji wyrównania strat w odpisie 1% (więcej…)
- Model kontraktowania usług rynku pracy na rzecz osób niepełnosprawnych realizowany przez partnerstwo międzysektorowe w składzie: Fundacja Imago, Powiatowy Urząd Pracy Ząbkowice Śląskie., Stowarzyszenie Dolnośląskie Forum Integracyjne i przedsiębiorstwo Limes14 (współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego). W ramach projektu wypracowano model kontraktowania, a doświadczenia realizacji projektu były ważną wskazówką dla NGO biorących udział w dyskusji z rządem podczas nowelizacji ustawy o rynku pracy w latach 2013-2014. (więcej…)
- Poznańska tarcza lokalowa dla NGO wynegocjowana przez Wielkopolską Radę Koordynacyjną Związek Organizacji Pozarządowych dotycząca obniżenia do symbolicznych 2,5 zł za 1m2 dla ok. 100 NGO. (więcej…)
- Krakowski Alarm Smogowy dzięki kampanii „Żelazne płuca Polaków”, przyczynił się znacząco do tego, że ministerstwo środowiska w końcu zmieniło przepisy dotyczące ogłaszania alarmu smogowego, gdy stężenie PM10 przekracza 150 µg/m3. (więcej…)
