MASZ PRAWO … do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego!
Każdy pacjent ma prawo do tego, aby przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych była obecna osoba mu bliska. Prawo to przysługuje każdemu pacjentowi, bez względu na wiek. Pacjent może, ale nie musi z niego skorzystać. Każda kobieta ma prawo do skorzystania z omawianego prawa zarówno przy wykonywaniu czynności ginekologicznych, jak również w trakcie porodu.
Prawo pacjenta do skorzystania z możliwości obecności osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych może być wyłączone, jeśli osoba wykonująca zawód medyczny nie wyrazi zgody na obecność osoby bliskiej. Natomiast brak zgody może mieć miejsce tylko w dwóch przypadkach: gdy istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta. Taka odmowa musi zostać odnotowana w dokumentacji medycznej. Ograniczenia w/w mogą zostać wprowadzone przez kierownika podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, jak i upoważnionego przez niego lekarza. Ograniczenie może dotyczyć wszystkich form kontaktu pacjenta ze światem zewnętrznym i mieć charakter stały, wykorzystując rozwiązania przyjęte w regulaminie organizacyjnym podmiotu lub może mieć charakter doraźny.
Rodzic ma prawo być obecny przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych jego dziecku.
W trakcie pobytu w placówce leczniczej przeznaczonej dla osób wymagających stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych (szpital, zakład rehabilitacji leczniczej, hospicjum) pacjent ma prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego . Z zasadą tą wiąże się uznanie, że pacjent w trakcie takiego pobytu nie może mieć poczucia odizolowania od świata zewnętrznego i spraw dotychczasowego życia, jego sytuacja życiowa i zawodowa może wymagać konieczności utrzymywania stałych kontaktów z innymi osobami. Pacjent ma zatem prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z tymi osobami. Jednocześnie pacjent może z tych praw skorzystać albo nie – wybór należy do niego.
Placówka medyczna powinna określić warunki kontaktu osobistego, czyli czas i miejsce odwiedzin, oraz zasady bezpieczeństwa zdrowotnego obowiązujące w podmiocie leczniczym. Ochrona więzi rodzinnych wymaga, aby w szczególnych sytuacjach kontakt osobisty z osobami z zewnątrz był umożliwiony nawet poza ustalonymi godzinami odwiedzin, bez konieczności opuszczania przez pacjenta terenu placówki. Ważne jednak, by nie kolidowało to z normalną pracą podmiotu, nie utrudniało udzielania świadczeń zdrowotnych, nie naruszało praw innych pacjentów, w szczególności prawa do poszanowania intymności oraz do ciszy i spokoju.
Prawo do kontaktu telefonicznego wiąże się z umożliwieniem korzystania z własnego telefonu, zaś pacjentom, którzy nie mają własnego telefonu, podmiot powinien zapewnić ogólnodostępny telefon na swoim terenie.
Ograniczenie prawa do kontaktu telefonicznego i korespondencyjnego pacjenta powinno mieć miejsce tylko w wyjątkowych okolicznościach, nie może jednak godzić w życie prywatne i rodzinne pacjenta.
Dodatkowa opieka pielęgnacyjna
Pacjent ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej w szpitalu sprawowanej przez osobę bliską. Prawo to może być ograniczone ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne.
Jest to uprawnienie przysługujące niezależne od prawa do kontaktu z osobami z zewnątrz. Ograniczanie prawa pacjenta do skorzystania z dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez osobę bliską można uznać na naruszenie praw pacjenta. O skorzystaniu z tego prawa decyduje sam pacjent. Dodatkowa opieka nie może być narzucona przez inne osoby, np. personel medyczny czy rodzinę. Prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej jest uprawnieniem każdego pacjenta, bez względu na rodzaj choroby czy też wiek. Gdy pacjent jest niezdolny do wyrażenia swojej woli (np. małoletni, ubezwłasnowolniony), o skorzystaniu z tego prawa rozstrzygają rodzice, opiekun prawny, a czasami opiekun faktyczny.
Co ważne, opieka dodatkowa sprawowana przez osobę bliską nie zastępuje tej, do której zobowiązany jest szpital czy inny podmiot leczniczy. W razie skorzystania przez pacjenta z tej możliwości personel medyczny szpitala nie jest zwolniony z obowiązku dbałości o prawidłową pielęgnację pacjenta. Za naruszenie tego prawa można uznać praktyki pracowników służby zdrowia polegające na przerzucaniu swoich obowiązków pielęgnacyjnych na osoby bliskie pacjentowi.
Jeżeli realizacja prawa do dodatkowej opieki wiąże się z kosztami, jakie musi ponieść szpital lub inny podmiot udzielający stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych, może on pobrać opłatę, która zrekompensuje rzeczywiste, poniesione koszty.
Nie podlega natomiast opłatom pobyt wraz z pacjentem małoletnim (lub posiadającym orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności) jego przedstawiciela ustawowego (albo opiekuna faktycznego).
