MASZ PRAWO… do uzyskania informacji o swoim stanie zdrowia!
Pacjent ma prawo otrzymania informacji o swoim stanie zdrowia. Pacjent pełnoletni oraz pacjent małoletni, który ukończył szesnaście lat, mają prawo do uzyskania informacji w pełnym zakresie. Jeśli pacjent ukończył lat szesnaście, ale jeszcze nie jest pełnoletni, prawo do uzyskania informacji o nim ma także jego przedstawiciel ustawowy.
Pacjent (i/lub jego przedstawiciel ustawowy) ma prawo do uzyskania od lekarza szerokiego zakresu informacji, dotyczącego różnych sfer procesu leczenia, które obejmuje informacje o:
- stanie zdrowia,
- rozpoznaniu,
- proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych,
- dających się przewidzieć następstwach zastosowania metod leczniczych albo zaniechania,
- wynikach leczenia,
- rokowaniu.
Istotną częścią przekazywanej informacji dotyczącej następstw i konieczności podjęcia czy kontynuowania leczenia musi być objaśnienie kwestii ewentualnej potrzeby pilnego dokonania interwencji medycznej (np. w trakcie zabiegu czy operacji).
Jeżeli w przypadku danego pacjenta istnieje możliwość wyboru między alternatywnymi metodami leczenia, pacjent powinien zostać powiadomiony o takiej możliwości. Obowiązkiem lekarza jest dochowanie należytej staranności, by przekonać pacjenta do wyboru najwłaściwszej dla niego metody medycznej. Każdorazowo lekarz jest zobowiązany do udzielenia informacji o normalnych, typowych następstwach proponowanego zabiegu. Nie oznacza to jednak, że lekarz powinien udzielać informacje o wszelkich możliwych negatywnych następstwach operacji czy zabiegu.
W sytuacji, gdy pacjent nie chce być poinformowany o wszystkich lub niektórych faktach dotyczących swojego stanu zdrowia, ma prawo żądać, aby lekarz nie udzielał mu takich informacji.
Pacjent ma prawo oczekiwać, aby udzielane mu informacje na temat stanu zdrowia zostały mu przekazane w sposób przystępny i zrozumiały dla niego przy uwzględnieniu jego wieku, wykształcenia czy stanu psychicznego w jakim się znajduje. Pacjent ma prawo prosić o wyjaśnienie przekazywanych mu informacji, dopóki będą dla niego zrozumiałe. Z kolei lekarz w kontaktach z pacjentami powinien unikać specjalistycznego języka zawodowego i posługiwania się różnymi fachowymi terminami.
Wyłącznie pacjent (lub jego przedstawiciel ustawowy) ma prawo do wyrażenia zgody na udzielanie informacji innej osobie, której lekarz będzie udzielać informacji o jego stanie zdrowia. WAŻNE – Lekarz nie ma obowiązku informowania członków rodziny pacjenta tylko dlatego, że są oni z nim spokrewnieni. Lekarz może bowiem udzielić informacji m.in. rodzinie czy znajomym pacjenta tylko za jego zgodą. Pacjent może upoważnić wskazaną osobę do uzyskania informacji o jego stanie zdrowia. Upoważnienie nie wymaga zachowania formy pisemnej, ale wpisanie do dokumentacji medycznej osoby upoważnionej może zapobiec naruszaniu prawa do informacji. Osoba upoważniona przez pacjenta ma prawo do wszelkich informacji związanych z procesem udzielania świadczeń zdrowotnych.
W wyjątkowych sytuacjach, lekarz może z własnej inicjatywy ograniczyć dostęp pacjenta do informacji. Lekarz może nie informować o stanie zdrowia i rokowaniach, po pierwsze – gdy pacjent jest w takiej sytuacji zdrowotnej, że jego rokowanie jest niepomyślne, a po drugie – gdy lekarz na podstawie całokształtu okoliczności stwierdzi, że pełne udzielenie informacji nie leży w interesie pacjenta. Nieprzekazanie pacjentowi niepomyślnych informacji jest prawnie usprawiedliwione, jeżeli z punktu widzenia lekarza mogą one negatywnie wpłynąć na psychikę pacjenta, pogłębiając jego cierpienie.
Prawo do informacji to także prawo do dostatecznie wczesnej informacji o zamiarze odstąpienia przez lekarza od leczenia pacjenta i wskazania przez tego lekarza możliwości uzyskania świadczenia zdrowotnego u innego lekarza lub w innej placówce medycznej. Lekarz może nie podjąć lub odstąpić od leczenia, o ile brak udzielenia takiej pomocy nie stanowi dla pacjenta niebezpieczeństwa utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała, ciężkiego rozstroju zdrowia oraz innego przypadku niecierpiącego zwłoki. Przyjmuje się, że odstąpienie od leczenia nie może być dla pacjenta zaskoczeniem. Oznacza to, że pacjent ma prawo być dostatecznie wcześnie poinformowany o tym, że lekarz ma zamiar odstąpić od leczenia. W takim przypadku należy wskazać innego lekarza lub inną placówkę, w której pacjent będzie miał realną możliwość uzyskania pomocy medycznej.
